Все жанры Все авторы
Финн-угор-влак - Андрей Тихомиров

Финн-угор-влак

Страниц

10

Год

2023

Из древней истории Урала (Уникальность для поисковых систем)
В далекие времена, примерно в 4 веке до н.э., на территории Урала жил удивительный народ - финно-угорские племена. Они основали множество поселений и развивали свою культуру. Великолепным примером этого может служить племя самодецких влаков, которые обитали на этих землях с 3 века до н.э. до наших дней.

А еще в древние времена на Урале жили финно-угорские племена, в числе которых было и племя Кечывалвел. Они были известны своим умением добывать руду и занимались миграциями. Также стоит отметить, что одной из важных дат в истории финно-угорских народов был 3 век до н.э., когда началось формирование правенгеров (венгров) и право-угров (хантов, манси) - других племен Урала. Они смешивались с финно-пермскими племенами, что привело к формированию новой и уникальной культуры. Финно-пермские племена, в свою очередь, включали в себя коми, удмуртов и финно-южные (марийцев, мордву, финнов, кадышевцев, водворцев, эстонцев, ливонцев).

Таким образом, история народов Урала является неповторимой и богатой. Эти земли стали местом встречи различных культур и отпечатали свой след в истории всего человечества.

Читать бесплатно онлайн Финн-угор-влак - Андрей Тихомиров

Финн-угор йылме – влак (але угор-финн йылме-влак) – шке тукымыштыда улшо да пытартыш кугу генетике урал йылме дене пырля лийше йылме тӱшка.

Финн-угор йылме-влак тыгай укшлаш шелалтыт: венгр йылме дене пуалтше венгр йылме-влак; оби Эҥерын йӱдвел бассейныштыже шарлыше мансий ден угор йылме – влак; прибалийысе финн-финн йылме-влак: финн, эстон, ливский, водский, ижор да карел йылме-влак кокла Гыч улшо самский йылме-влак; Тыште Финляндийын йӱдвел ужашыштыже илыше еҥ-влак шке йылмышт дене ойлалтыт. швеций ден норвегий; мордва-тӱҥ диалект-эрзян да мокша-влак; олыкмарий-эрвел да курык диалектла гыч улшо марий; пермь йылмыш удмурт йылме ден коми йылме коми-зырянск, коми-пермяк да коми-йылме диалект-влак дене пурталтыт.

Шке ыштыме йылме, еш (моло классификаций, тӱшка) йылме-влак урал йылмын генетике обществыжын составыштыже улыт. Йылмыже чӱкталтеш: ненецкий, энец, нганасан, селькупанский, практически йомшо камасин, теҥыз (мотор), карагас да тайгий. Самодиец-влак – самоед-Влак (самопись – самоячь) (самэемон гыч, самара йылме дене – мланде шкеак), 1) Тошто руш лӱмым Россий да Йӱдвелысе Моло калык-Влакын лӱмышт шкак маныт. 2) шке ыштыме чыла калыкын Тоштемше лӱмжӧ.

Тылеч посна урал расе маналтеш, тудо монголидный ден европоид раса коклаште кокла положенийым айла. Койыш-шоктыш вияш шем ӱп, шем шинча, южгунам лапка шӱргывылыш, чот вияҥше эпикантус. Тений касвел Сибирьыште (хант, манси, йӱдвел алтаец да тулеч молат) шарлен.

Венгр йылме финн-угор йылме-влак дене лишыл генетике тукымышто верланен. Венгр-влак ожно хантай да мансиец-влак дене пырля иленыт, кызытсе кундемым 9 в.и. Моло финн-угор йылме-влак финн группым але прибалтийысе финн-пермь группым гына налыныт.

Венгр, финн да эстон йылме-влак вияҥше литератур йылме дене шотлалтыт, нунын ӱмбалнышт тошто возымо уло. Мордва, марий, удмурт, коми, хант да мансий литератур йылмыла 20-30 ийыште гына чумыралтыныт.

14-ше пелыште коми йылме дене акрет годсо кугезе диалект – влак гыч 18-ше ийыште Акрет Годсо Пермьерман письмность-коми йылмын ик кугезе диалектше негызеш 14 в.миссионержылан возымо возыктыш ышталтын. Грек да чапле руш йылме дене лӱмын ыштыме азбуко ышталтын,южо служебный книгам кусарыме. Кызыт кучылталтмаш гыч лектын. Кызыт тудын деч юмоҥаште да кидвозыш книгаште, азбук ден т. м. памятник-влак аралалт кодыныт. Акрет черемис-влакым шымлышашлан шергакан источниклан литургий (Евгенево-Лепехин текст) шотлалтеш, тудым 17 в.руш алфавит дене возен ямдылыме, 600 наре мутан текст шотлалтеш. Тиде возымаш 14-17 в. руш москосо писатель-влак коклаште кумдан палыме, тудым тайнопись семын кучылтыныт.

Эн акрет памятниклан венгр (13 в.), коми (14 в.), финн (15-16 в.).

Кызытсе финн-угор йылме-влаклан финн-угор йылме деч кодшо икмыняр аффиксышт-спряженийын, склоненийын да мутвундын негызышт, тыгак икмыняр шӱдӧ вожан улыт. Финн-угор лексикыште посна йылме дене законло йӱк келшык-влак эскералтыт. Туге гынат кызытсе финн-угор йылме-влак, умбакыже ойырлен шогышо вияҥмылан кӧра, грамматике стройышт денат, лексике состав шот денат тораш торленыт; йӱк ойыртем шот денат тыгак ойыртемалтыт. Тӱшка грамматике ойыртем гыч тыгай пале-влакым палемдаш лиеш: агглютинатив грамматике стройым (индоевропысо йылме-влакын предлогышт олмеш), префикс укелыкым (венгр йылме деч посна), рашемдыме мут ончыл положенийыште пале мут-влакын вашталтдыме улмыштым (прибалтийысе-финн йылме-влак шотлалтыт). Шукыж годым финн-угор йылме-влак дене йоҥйӱк-влакын гармонийышт коеш. Посна йылме-влакын мутер составышкышт пошкудо калык-влакын тӱрлӧ йылмыштым кучылтыныт, молан манаш гын, вес йылмысе кӱсынлымӧ мут-влак тӱрлӧ йылмыште икгай огытыл; мутлан, венгр йылмыште тюрк ден славян мут-влак шукын улыт, а финн йылмыште балтайский, германский, швед да акрет руш-влакын кӱсынлымышт шуко уло.

Вам может понравиться: